هاشمی مدیرعامل اسبق بانک صادرات ریشهها و عوامل تاریخی بروز ناترازی در ساختار سیستم بانکی کشور را تشریح کرد. سیستم پولی و شبکه بانکی یکی از مهمترین نمودهای وضعیت اقتصادی به شمار میرود و امروز ناترازی بانکها یکی از مهمترین چالشهایی است که اقتصاد کشورها با آن روبرو است. در این میان عوامل و مولفههای متعددی میتواند در ناترازی بانکها اثر گذار باشد و حتی در برخی مواقع تصمیمات و عملکرد اقتصادی میتواند ناترازی سیستم بانکی را تشدید کند.
وی معتقد است: سیستم بانکی کشور در ابتدای انقلاب با برخی آسیبها به علت اعتصابات در زمان انقلاب مواجهه شده بود؛ چراکه برخی از بدهکاران بانکی در آن زمان بدهی خود به بانکها را پرداخت نمیکردند و در زمان وقوع انقلاب برخی از اسناد و منابع مالی بانکها از سوی رژیم سابق از بین رفته بود و شرایط وصول مطالبات بانکها نامطلوب شده بود.
این کارشناس اقتصادی ضمن اشاره به خروج سرمایه و منابع ملی از کشور در ابتدای انقلاب گفت: در این شرایط، بسیاری از منابع مالی و پولی از کشور خارج شده بود و بانکها پول کافی و کفایت سرمایه لازم برای پرداخت سرمایههای مردم را در اختیار نداشتند. با این حال پس از انقلاب، شورای انقلاب اسلامی تصمیم گرفت که بانکهای خصوصی را دولتی کرده تا مردم به خاطر اتفاقاتی که رخ داده بود اعتماد و اطمینان کسب کنند و در حالی که ناترازی برای شبکه بانکی در ابتدای انقلاب رخ داده بود اما تصمیم ملی کردن بانکها توانست تا حدودی اعتماد مردم و جامعه را بازگرداند.
مدیرعامل اسبق بانک صادرات ضمن تشریح اقدامات منفی بانکهای خصوصی و پیامدهای اقدامات آنها در تشدید ناترازی شبکه بانکی گفت: در سالهای بعد، نرخ تورم و تحریمها به شدت بالا رفت و در این شرایط دوباره بانکهای خصوصی به مصرف منابع خود در سرمایهگذاریهای مورد نظر و مطلوب بر اساس منافع خود حرکت کردند؛ چراکه وقتی اقتصاد در شرایط تورمی باشد، مطالبات بانکها باز نمیگردد و سرمایه در گردش آنها به علت شرایط تورمی افزایش مییابد و هر سال نیاز آنها به پول بیشتر میشود و در این شرایط دوباره ناترازی افزایش یافت و بانکها نتوانستند کفایت سرمایه خود را با توجه به مصارف و منابع خود، متناسب سازی کنند.
هاشمی ادامه داد: کار به جایی رسید که امروز بانکها بر مبنای بدهی در حال اداره شدن هستند؛ به عبارتی، سرمایهای که باید بر مبنای هزینههای جاری بانکها تامین شود و براساس سپردهای که از مردم دریافت میشود، تسهیلات به مردم پرداخت شود، نیست، بلکه بخش مهمی از سپردههایی که امروز از مردم دریافت میشود به خاطر ناترازی و زیان دهی بانکی، صرف هزینههای جاری بانکها میشود.
“منابع پولی از سوی بانکهای دولتی به سمت بانکهای خصوصی حرکت کرد و کار را به جایی رساند که امروز حجم کل منابع بانکهای خصوصی از کل منابع بانکهای دولتی بیشتر است.”
ورود بانکها به بورس در شرایط وقت اشتباه بود
وی به موضوع ورود بانکها به بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: در طرف دیگر بانکها به بازار سرمایه و بورس وارد شدند و از آنجایی که ماهیت بازار سرمایه کسب سود است و فضای بازار سرمایه یک فضای رقابتی است و این موضوع برای هر بخش از جمله صنعت، تولید، انرژی و بخشهای دیگر تفاوتی ندارد، بانکها برای ماندن در بازار سرمایه ملزم به شناسایی و خلق سود شدند و برای اینکه بتوانند سرمایه داران را راغب به خرید سهام بانکی کنند با اعطای سودهای واهی در شرایط ناترازی در نهایت بخشی از منابع خود را میان سهامداران تقسیم کردند که همین اقدامات باعث خروج بخشی دیگر از منابع بانکها شد.
جبران کسری بودجه از طریق بانکها اشتباه است
این کارشناس بانکی افزود: از طرفی دولت در شرایط نیاز بخشی از کسری بودجه خود را به خاطر تورم از طریق بانکها تامین میکند که یک امر اشتباه است و از طرف دیگر از آنجایی که بانکها در تامین مطالبات خود دچار مشکل بودند، در مقاطعی ناچار به خلق نقدینگی شدند که باعث شد هم تنور تورم داغ شود و هم ناترازی بانکی تشدید شود.
“بانکها برای ماندن در بازار سرمایه ملزم به شناسایی و خلق سود شدند و برای اینکه بتوانند سرمایه داران را راغب به خرید سهام بانکی کنند با اعطای سودهای واهی در شرایط ناترازی در نهایت بخشی از منابع خود را میان سهامداران تقسیم کردند که همین اقدامات باعث خروج بخشی دیگر از منابع بانکها شد. “
هاشمی در پایان خاطر نشان کرد: در نهایت فارغ از اینکه در دولتهای مختلف چه دیدگاههایی وجود داشته است، بانکها در مجموع به بحران فعلی رسیدهاند و شبکه بانکی کشور آسیب جدی دیده است و اگر بگوییم امروز چه ابر چالش اقتصادی وجود دارد میتوانیم وضعیت ناترازی شبکه بانکی کشور را مثال بزنیم.
وی معتقد است: سیستم بانکی کشور در ابتدای انقلاب با برخی آسیبها به علت اعتصابات در زمان انقلاب مواجهه شده بود؛ چراکه برخی از بدهکاران بانکی در آن زمان بدهی خود به بانکها را پرداخت نمیکردند و در زمان وقوع انقلاب برخی از اسناد و منابع مالی بانکها از سوی رژیم سابق از بین رفته بود و شرایط وصول مطالبات بانکها نامطلوب شده بود.
این کارشناس اقتصادی ضمن اشاره به خروج سرمایه و منابع ملی از کشور در ابتدای انقلاب گفت: در این شرایط، بسیاری از منابع مالی و پولی از کشور خارج شده بود و بانکها پول کافی و کفایت سرمایه لازم برای پرداخت سرمایههای مردم را در اختیار نداشتند. با این حال پس از انقلاب، شورای انقلاب اسلامی تصمیم گرفت که بانکهای خصوصی را دولتی کرده تا مردم به خاطر اتفاقاتی که رخ داده بود اعتماد و اطمینان کسب کنند و در حالی که ناترازی برای شبکه بانکی در ابتدای انقلاب رخ داده بود اما تصمیم ملی کردن بانکها توانست تا حدودی اعتماد مردم و جامعه را بازگرداند.
مدیرعامل اسبق بانک صادرات ضمن تشریح اقدامات منفی بانکهای خصوصی و پیامدهای اقدامات آنها در تشدید ناترازی شبکه بانکی گفت: در سالهای بعد، نرخ تورم و تحریمها به شدت بالا رفت و در این شرایط دوباره بانکهای خصوصی به مصرف منابع خود در سرمایهگذاریهای مورد نظر و مطلوب بر اساس منافع خود حرکت کردند؛ چراکه وقتی اقتصاد در شرایط تورمی باشد، مطالبات بانکها باز نمیگردد و سرمایه در گردش آنها به علت شرایط تورمی افزایش مییابد و هر سال نیاز آنها به پول بیشتر میشود و در این شرایط دوباره ناترازی افزایش یافت و بانکها نتوانستند کفایت سرمایه خود را با توجه به مصارف و منابع خود، متناسب سازی کنند.
هاشمی ادامه داد: کار به جایی رسید که امروز بانکها بر مبنای بدهی در حال اداره شدن هستند؛ به عبارتی، سرمایهای که باید بر مبنای هزینههای جاری بانکها تامین شود و براساس سپردهای که از مردم دریافت میشود، تسهیلات به مردم پرداخت شود، نیست، بلکه بخش مهمی از سپردههایی که امروز از مردم دریافت میشود به خاطر ناترازی و زیان دهی بانکی، صرف هزینههای جاری بانکها میشود.
“منابع پولی از سوی بانکهای دولتی به سمت بانکهای خصوصی حرکت کرد و کار را به جایی رساند که امروز حجم کل منابع بانکهای خصوصی از کل منابع بانکهای دولتی بیشتر است.”
ورود بانکها به بورس در شرایط وقت اشتباه بود
وی به موضوع ورود بانکها به بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: در طرف دیگر بانکها به بازار سرمایه و بورس وارد شدند و از آنجایی که ماهیت بازار سرمایه کسب سود است و فضای بازار سرمایه یک فضای رقابتی است و این موضوع برای هر بخش از جمله صنعت، تولید، انرژی و بخشهای دیگر تفاوتی ندارد، بانکها برای ماندن در بازار سرمایه ملزم به شناسایی و خلق سود شدند و برای اینکه بتوانند سرمایه داران را راغب به خرید سهام بانکی کنند با اعطای سودهای واهی در شرایط ناترازی در نهایت بخشی از منابع خود را میان سهامداران تقسیم کردند که همین اقدامات باعث خروج بخشی دیگر از منابع بانکها شد.
جبران کسری بودجه از طریق بانکها اشتباه است
این کارشناس بانکی افزود: از طرفی دولت در شرایط نیاز بخشی از کسری بودجه خود را به خاطر تورم از طریق بانکها تامین میکند که یک امر اشتباه است و از طرف دیگر از آنجایی که بانکها در تامین مطالبات خود دچار مشکل بودند، در مقاطعی ناچار به خلق نقدینگی شدند که باعث شد هم تنور تورم داغ شود و هم ناترازی بانکی تشدید شود.
“بانکها برای ماندن در بازار سرمایه ملزم به شناسایی و خلق سود شدند و برای اینکه بتوانند سرمایه داران را راغب به خرید سهام بانکی کنند با اعطای سودهای واهی در شرایط ناترازی در نهایت بخشی از منابع خود را میان سهامداران تقسیم کردند که همین اقدامات باعث خروج بخشی دیگر از منابع بانکها شد. “
هاشمی در پایان خاطر نشان کرد: در نهایت فارغ از اینکه در دولتهای مختلف چه دیدگاههایی وجود داشته است، بانکها در مجموع به بحران فعلی رسیدهاند و شبکه بانکی کشور آسیب جدی دیده است و اگر بگوییم امروز چه ابر چالش اقتصادی وجود دارد میتوانیم وضعیت ناترازی شبکه بانکی کشور را مثال بزنیم.
source