زمستان سخت گازی برای ایران

ساعت 24 – آرش رئیسی نژاد تحلیلگر مسائل ژئوپلتیک سال گذشته با انتشار پستی در ایکس به نکات مهمی درباره وضعیت انرژی در ایران و منطقه پرداخت.

داستان زمستان سخت اینجا راس لافان٬ بزرگترین بندر مصنوعی جهان با مساحت ۴۵۰۰ هکتار و بزرگترین پایانه صادرات ال‌ان‌جی جهان است. قطر ۲۵ تریلیون مترمکعب ذخایر گاز (۱۳٪ از کل ذخایر جهان) دارد. ۲۰٪ از صادرات گاز قطر از خط لوله دلفین به امارات و عمان انجام می‌شود. این همه داستان نیست!

بر دریایی از گاز نشستیم اما در ژئوپلتیک انرژی جایگاهی نداریم!/ زمستان سخت برای ایران آمد!

دوحه گاز خود را به شرق صادرمی‌کند و چین قرارداد ۶۰ میلیارد $ با قطر امضاکرد. اروپا نیز ۲۹ میلیارد $ در اَبَرپروژه توسعه میدان گنبد شمالی و افزایش ظرفیت صادرات ال‌ان‌جی به ۱۲۶ میلیون تن سرمایه‌گذاری کرده. توتال٬شل و اکسون‌موبیل هرکدام ۶.۲۵٪ و انی و کونوکو هرکدام ۳٪ دراختیاردارند.

روسیه اما خطوط لوله را برای صادرات گاز خود برگزید; خطوطی که اهمیت ژئوپلتیک انرژی در رقابت قدرت‌های بزرگ را نشان داد: کاربرد هوشنمدانه خطوط لوله انرژی برای دستیابی به اهداف ژئوپلتیک. نه تنها اروپا٬‌ بلکه چین بازار اصلی گاز روسیه بوده و اکنون نیز سودای فتح بازار بزرگ هند را دارد.

در منطقه نیز جمهوری آذربایجان با راه‌اندازی کریدور جنوبی انـرژی به طول ۳۵۰۰km نقش مهمی در ژئوپلتیک انرژی بازی‌خواهدکرد. این کریدور میدان شاه‌دنیز را به اروپا از شبکه خط لوله گاز جنوبی SCP خط لوله نفت باکو-تفلیس-ارزروم TBE ترنس-آناتولی TANAP و ترنس-آدریاتیک TAP منتقل می‌کند.

اسرائیل ۴۱۳ میلیاردمترمکعب گاز دارد. در ۲۰۱۹ میدان‌ گازی لویاتان با کمک روسیه آغاز بکارکرد به‌گونه‌ای که اسرائیل را تا ۴۰ سال آینده تامین می‌کند. تل‌آویو می‌تواند با راه‌اندازی خط لوله EastMed بطول ۱۹۰۰ km تا سال ۲۰۲۵ گاز به اروپا ‌صادرکرده و در ژئوپلتیک انرژی قدرتنمایی‌کند.

تا پیش از هجوم مسکو به اوکراین٬ بسیاری از کشورهای اروپایی نیاز انرژی خود را از روسیه فراهم‌می‌کردند. گرچه جنگ زیان هنگفتی بر اروپا وارد کرده‌٬ رهبران این قاره اما نیک آموخته‌اند که برای پیروزی در ژئوپلتیک نوین انرژی باید به انرژی‌های تجدیدپذیر،فناوری نوین و کاربرد ESG روی آورد

در ایران اما سیاست‌ نادرست به ناترازی انرژی و کسری گاز در زمستان، روزانه ۲۴۰ میلیون‌مترمکعب٬ همراه با فاجعه زیست‌بومی و مازوت‌سوزی گسترده در نیروگاه‌ها شده. همچنین سالانه ۱۸ میلیاردمترمکعب گاز (۱۵ میلیارد $) از مشعل‌سوزی‌ و ۹ میلیاردمترمکعب بخاطر فرسودگی شبکه و تجهیزات هدرمی‌رود.