جزایر سه گانه کجاست؟ تصوری از آنها دارید؟ + تصاویر

راهنماتو- جزایر سه گانه ایران شامل تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی است که در بخش غربی تنگه هرمز و در شمال غربی خلیج فارس واقع شده‌اند.

به گزارش راهنماتو، جزایر سه گانه ایران به دلیل موقعیت استراتژیک‌شان، همواره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده‌اند. همین موقعیت سبب شده است که در ادوار تاریخی متفاوت مورد تجاوز سایر کشورها قرار گیرند. اگرچه در بخش جنوبی ایران ده‌ها جزیره وجود دارد که برخی از آن‌ها گردشگری است، اما متاسفانه جزایر سه گانه ایران بیشتر به مسائل سیاسی جایگاهی در میان آنها ندارند و کمتر برای ما شناخته شده هستند. راستی تاکنون از خودتان پرسیدید اگر فردی از شما بپرسد این جزایر سه گانه در کجای نقشه ایران هستند، آیا می توانید پاسخ بدهید؟ هیچ تصوری از شکل این جزایر که بارها و بارها نامشان را شنیده ایم، دارید؟ و یا میدانید که آیا می توان به این جزیره ها سفر کرد یا خیر؟ در ادامه این مطلب از راهنماتو قصد داریم تا شما را با این جزایر مشهور اما ناشناخته ایران آشنا سازیم. 

چرا به تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی جزایر سه‌گانه ایران می‌گویند؟

موقعیت جزایر سه گانه در خلیج فارس (داخل کادر زرد رنگ)

وقتی از میان ده‌ها جزیره موجود در جنوب ایران به سه جزیره تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسی جزایر سه‌گانه می‌گویند، یعنی این سه را در یک مجموعه قرار داده‌اند. دلیل این مساله نیز به اهمیت یکپارچگی آن‌ها مرتبط است. از طرفی دیگر این سه جزیره از نظر جغرافیایی به هم نزدیک هستند و از نظر تاریخی و سیاسی نیز پیوند نزدیکی با هم دارند. در واقع در طول تاریخ به شکل همزمان مورد تهاجم قرار گرفته یا آزاد شده ‎اند. به واقع موضوع سه گانه خواندن آنها بیشتر زمینه سیاسی دارد زیرا همواره موضوع منازعه میان ایران و کشورهای جنوب حاشیه خلیج فارس در زمینه حاکمیت بر آنها بوده است. همچنین از لحاظ تقسیمات کشوری این جزایر جزو شهرستان ابوموسی و از توابع استان هرمزگان هستند. بنابراین در تقسیمات جغرافیایی کشورمان این سه جزیره نیز جزو یک شهرستان محسوب می شوند.

جزایر سه‌گانه ایران کجا هستند؟

جزایر سه گانه ایران شامل تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی می‌شوند. این جزایر در بخش غربی تنگه هرمز، در منطقه‌ای استراتژیک از خلیج فارس واقع شده‌اند.

• تنب بزرگ و کوچک: این دو جزیره به ساحل جنوبی ایران، به ویژه جزیره قشم، نزدیک‌تر هستند. تنب بزرگ در فاصله ۱۷ مایلی جنوب غربی قشم قرار دارد و قطر آن ۲.۵ مایل است. تنب کوچک، که بسیار کوچک‌تر و غیرمسکونی است، در فاصله ۸ مایلی غرب تنب بزرگ واقع شده است.
• ابوموسی: این جزیره نسبت به تنب‌ها به ساحل امارات متحده عربی، به ویژه شهر شارجه، نزدیک‌تر است. با این حال، حتی ابوموسی نیز در فاصله ۴۳ مایلی ساحل ایران قرار دارد. ابوموسی در نزدیکی خروجی تنگه هرمز و تقریباً در ۳ مایلی مربع مساحت دارد. از ویژگی‌های بارز ابوموسی می‌توان به کوه حلوا با ارتفاع تقریبی ۱۰۰ متر و وجود منابع آب شیرین و نخل اشاره کرد.

تنگه هرمز و جزایر سه‌گانه چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟

تنگه هرمز دومین تنگه بین‌المللی پر رفت‌وآمد جهان بوده و از اهمیت بالایی برخوردار است. درواقع، یک سوم از گاز طبیعی مایع جهان از این تنگه عبور می‌کند که این میزان 25 درصد از کل مصرف جهانی نفت را تشکیل می‌دهد. این در حالی است که تنگه هرمز تنها 21 مایل دریایی عرض دارد که به نظر بسیار باریک می‌رسد و این مساله حساسیت‌های استراتژیک را بیشتر می‌کند. حال بهتر است بدانیم که جزایر سه‌گانه در بخش غربی تنگه هرمز قرار می‌گیرند و از این منظر تبدیل به نقاط مهمی برای کنترل ترددها می‌شوند. درواقع آن‌ها به عنوان چشم و گوش ایران در خلیج فارس عمل می‌کنند و کنترل بخش قابل توجهی از تردد دریایی در این منطقه را در اختیار ایران قرار می‌دهند. به طور خلاصه، تنگه هرمز و جزایر سه گانه ایران به عنوان یک مجموعه، یک گلوگاه راهبردی در خلیج فارس محسوب می‌شوند. این منطقه از نظر اقتصادی، سیاسی و نظامی دارای اهمیت فوق‌العاده‌ای است و هرگونه تنش یا درگیری در این منطقه می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد جهانی و امنیت منطقه‌ای داشته باشد.

درباره جزیره تنب بزرگ چه می دانید؟

تصویر ماهواره ای از جزیره تنب بزرگ

جزیره تنب بزرگ، با مساحتی حدود ده کیلومترمربع، در جنوب جزیره قشم و شمال خط میانی خلیج فارس واقع شده است. این جزیره با فاصله کم تا خاک اصلی ایران و موقعیت استراتژیک در تنگه هرمز، از اهمیت بالایی برخوردار است. این جزیره با خاک شنی و تپه‌های کم ارتفاع، دارای لنگرگاه طبیعی در بخش جنوبی و یک لنگرگاه بزرگتر در بخش شرقی است.

یک فرودگاه نیز در بخش شرقی جزیره وجود دارد که برای جابجایی ساکنان و کالا مورد استفاده قرار می گیرد. جزیره تنب بزرگ بر اساس سرشماری سال 1395 حدود 700 نفر جمعیت دارد. با وجود این جمعیت اندک تنب بزرگ در سال 1392 به شهر ارتقا یافت. طول و عرض آن ۳٬۹ در ۳٬۷۵ کیلومتر و مساحت آن ۱۰٬۳ کیلومتر مربع می‌باشد و مرتفع‌ترین نقطه جزیره تنب بزرگ ۵۳ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. این جزیره تقریباً گِرد و قطر آن در حدود چهار کیلومتر است. 

درباره جزیره تنب کوچک چه می دانید؟

تصویر ماهواره ای از جزیره تنب کوچک

جزیره تنب کوچک، با مساحتی حدود ۲.۱ کیلومتر مربع، در غرب تنب بزرگ و جنوب بندرلنگه واقع شده است. فاصله تنب کوچک از بندر لنگه 50 کیلومتر و تا تنب بزرگ 13 کیلومتر است. این جزیره ایرانی مثلثی شکل است که بلندترین ضلع آن تنها 1.9 کیلومتر امتداد دارد. مرتفع‌ترین نقطه آن از سطح دریا ۳۵ متر ارتفاع دارد؛ که به آن تپه زهرا گفته می‌شود. اغلب ساکنان این جزیره از نظامیان و کارکنان دولتی هستند که امور مربوط به جزیره را اداره می کنند. این جزیره یک لنگرگاه در بخش شرقی و یک فرودگاه دارد که استفاده آن برای تدارکات و جابجایی نفرات مستقر در جزیره است.

درباره جزیره ابوموسی چه می دانید؟

تصویر ماهواره ای از جزیره ابو موسی

جزیره ابوموسی، جنوبی‌ترین جزیره ایران در خلیج فارس و نزدیکترین نقطه خاک ایران به خط استوا محسوب می شود. این جزیره که به عنوان مرکز شهرستان ابوموسی از توابع استان هرمزگان محسوب می شود، پرجمعیت ترین جزیره سه گانه هم هست. ابوموسی با وجود وسعت کم (حدود 12 کیلومتر مربع)، دارای فرودگاه، اسکله، مدرسه، دانشگاه، بانک، بازارچه ها، مراکز ورزشی و حتی پلاژ تفریحی است. 

آب و هوای ابوموسی بسیار گرم، مرطوب و شرجی است و در طول سال تنوع آب و هوایی چندانی تجربه نمی‌کند. ای جزیره تقریبا مثلث شکل به حدی کوچک است که باند فرودگاه آن تمام عرض جزیره را طی کرده و جزیره را به دو نیمه تقسیم کرده است. 

براساس داده های سرشماری جمعیت این جزیره حدود 3 هزار نفر است اما جالب است که بداند تعداد اندکی از اماراتی ها نیز در قسمت جنوبی این جزیره ساکن هستند و حتی گفته می شود یک پاسگاه اماراتی نیز در این جزیره جهت تردد اتباع این کشور وجود دارد. 

فاصله بین جزیره ابوموسی و تنب بزرگ عمیق ترین نقطه تنگه هرمز محسوب می شود که تنها محل عبور و مرور کشتی های بزرگ و نفتکش به شمار می رود. همین موضوع اهمیت جزایر سه گانه و مخصوصا ابوموسی را بیش از پیش آشکار می کند. 

تاریخ پرفرازونشیب جزایر سه‌گانه ایران در یک نگاه

جزایر سه‌گانه ایران، از دیرباز بخشی جدایی‌ناپذیر از خاک ایران بوده و ریشه‌های تاریخی آن به دوران هخامنشی، اشکانی و ساسانی بازمی‌گردد. با این حال، در اواسط قرن بیستم میلادی، به دنبال نفوذ قدرت‌های استعماری در منطقه، این جزایر تحت اشغال بریتانیا قرار گرفت. پس از سال‌ها تلاش و مذاکره، ایران موفق شد در سال ۱۹۷۱، جزایر تنب بزرگ و تنب کوچک را بازپس گیرد. اما در مورد جزیره ابوموسی، توافقی صورت گرفت که به دلیل حضور اتباع اماراتی در جزیره، امارات متحده عربی پاسگاهی در منطقه مستقر سازد اما همین موضوع بعدها تبدیل به ادعای مالکیت جزیره ابو موسی از سوی این کشور شد.

علیرغم ادعاهای امارات متحده عربی و حمایت برخی کشورهای خارجی از این ادعاها، ایران همواره بر حق حاکمیت خود بر این جزایر تأکید کرده و مدارک تاریخی متعددی برای اثبات این ادعا ارائه داده است. موقعیت استراتژیک این جزایر در تنگه هرمز و اهمیت آن‌ها در کنترل تردد دریایی در منطقه، باعث شده تا این موضوع همواره مورد توجه جامعه جهانی باشد.

آیا جزایر سه‌گانه مقاصد گردشگری هستند؟

جزایر سه گانه ایران به دلیل موقعیت استراتژیکشان، به طور عمومی برای گردشگران آزاد نیستند بنابراین، امکانات گردشگری گسترده‌ای در آن‌ها وجود ندارد. با این حال، برخی از این جزایر، به ویژه ابوموسی، دارای سواحل زیبا و طبیعت بکر هستند. اما به دلیل محدودیت‌های امنیتی، دسترسی به آن‌ها برای عموم مردم با محدودیت‌هایی همراه است.

آیا در جزایر سه‌گانه کسی زندگی می‌کند؟

بله، در جزایر سه گانه ایران، به ویژه در جزیره ابوموسی، افرادی زندگی می‌کنند. با این حال، به دلیل موقعیت استراتژیک و نظامی این جزایر، جمعیت آن‌ها نسبت به سایر مناطق ایران کمتر است. در این جزایر نیروهای خاص و همچنین، برخی از اهالی بومی نیز سکونت دارند.

لازم به ذکر است که به دلیل اهمیت امنیتی این جزایر، شرایط زندگی در آن‌ها با سایر مناطق ایران متفاوت است و امکانات و خدمات عمومی ممکن است محدودتر باشد.

تصاویر جزیره ابو موسی

در ادامه تصاویر زیبایی از جزیره ابو موسی را مشاهده خواهید کرد که خبرگزاری ایسنا منتشر کرده است.

تصاویر جزیره تنب بزرگ

در ادامه چند عکس زیبا از جزیره تنب بزرگ را مشاهده می کنید.