پژوهش جدید: میکروپلاستیک‌ها می‌توانند با تنفس از بینی به مغز نفوذ کنند

ذرات میکروپلاستیک همه‌جا هستند: در خاکی که غذای ما در آن رشد می‌کند، در آبی که می‌نوشیم و در هوایی که تنفس می‌کنیم. میکروپلاستیک‌ها نیز به‌صورت فزاینده‌ای در سراسر بدن انسان یافت شده‌اند، حتی در مغز انسان که عضوی ایزوله در نظر گرفته می‌شود. پژوهش جدیدی نشان می‌دهد این میکروپلاستیک‌ها می‌توانند از بینی به مغز نفوذ کنند.

براساس گزارش Phys، هرچند میکروپلاستیک‌ها در سراسر بدن انسان وجود دارند، محققان مطمئن نیستند آن‌ها چگونه به بدن ما نفوذ کرده‌اند. البته می‌توان احتمالاتی را در نظر گرفت: ممکن است هنگام خوردن و آشامیدن میکروپلاستیک‌ها وارد بدن شوند، یا هنگام تنفس به ریه‌هایمان برسند یا چه بسا از طریق پوست جذب شوند. اکنون محققان دانشگاه سائو پائولوی برزیل مسیر دیگری برای نفوذ میکروپلاستیک‌ها کشف کردند: میکروپلاستیک‌ها می‌توانند از بینی ما بالا بروند و وارد مغز شوند.

نفوذ میکروپلاستیک‌ها به مغز از طریق بینی

سال‌ها گمان می‌شد مغز انسان در انزوایی عالی از بقیه بدن قرار دارد؛ به‌عبارت دقیق‌تر سد خونی-مغزی مانع ورود عوامل بیماری‌زا و مواد مضر به مغز می‌شود. اما اکنون می‌دانیم سد خونی مغزی را نیز می‌توان شکست؛ زیرا محققان ذرات پلاستیکی کوچکی در مغز انسان پیدا کرده‌اند.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد سد خونی-مغزی نقطه آسیب‌پذیری دارد که ممکن است از طریق آن میکروپلاستیک‌ها وارد مغز شوند. این نقطه ورود احتمالی در بینی قرار دارد، جایی که اعصاب بویایی وجود دارند و وظیفه آن‌ها تشخیص بوهاست.

اعصاب بویایی از داخل بینی، به جمجمه و سپس مستقیم به بخشی از مغز به نام پیاز بویایی (Olfactory bulb) می‌رسند. محققان احتمال می‌دهند ریزذرات تنفس‌شده در بینی ممکن است در امتداد اعصاب بویایی به مغز منتقل شوند.

براساس مقاله منتشرشده در JAMA، محققان با تجزیه‌وتحلیل نمونه‌های بافت افراد مرده ساکن سائوپائولو که تحت کالبدشکافی معمول پزشکی قانونی قرار گرفته بودند، به این نتایج دست یافتند. آن‌ها پیاز بویایی مغز این افراد را خارج و با استفاده از تکنیک‌های مختلف آن‌ها را بررسی کردند. 8 مورد از 15 مورد دارای میکروپلاستیک در پیازهای بویایی بودند. بااین‌حال این 8 نمونه فقط 16 ذره میکروپلاستیک بین خود داشتند.

این 16 ذره پلاستیکی از جنس پلی‌پروپیلن، نایلون و سایر پلاستیک‌ها بودند. ممکن است منشأ برخی از آن‌ها الیاف لباس بوده باشد. این امر منطقی است؛ زیرا شستن لباس‌های ساخته‌شده از الیاف مصنوعی منبع قابل‌توجهی از انتشار میکروپلاستیک‌ها در محیط محسوب می‌شود.

پژوهش دیگری نشان داده بود احتمال بروز حمله قلبی، سکته مغزی یا مرگ زودرس در افرادی که در رگ‌های خونی آن‌ها میکروپلاستیک وجود دارد، بیشتر است.