۵ جنگنده سبک برتر حال حاضر جهان؛ از T-50 Golden Eagle کره ای تا Yak-130 روسی

در حالی که بیشترین توجه به جت های جنگنده برتر جهان مانند F-35، F-22، Su-34، Rafale، J-20 و غیره معطوف می شود، جنین توجهی باعث به حاشیه رفتن و نادیده گرفتن ناوگان هواپیماهای جنگی سبک جهان می شود. جت های جنگنده اغلب برای نیازهای بسیاری از نیروهای هوایی در سراسر جهان بسیار گران و حتی زیاده روی هستند. در حالی که ممکن است برای حمله به یک دشمن همتا به یک اف-۳۵ نیاز باشد، چنین جنگنده پیشرفته و گرانقیمتی برای مقابله با بسیاری از شورشیان یا گروه‌های قاچاقچی مسلح در سراسر جهان زیاده روی است. حتی اوکراین اخیراً استفاده جدیدی برای نسخه های آموزشی Yk-52 ملخ دار پیدا کرده است که با استفاده از آن، هواپیماهای بدون سرنشین روسیه را بر فراز اوکراین سرنگون می کند. در اینجا پنج هواپیمای جنگی سبک اصلی جهان را معرفی می کنیم.

۱- KAI T-50 Golden Eagle

گلدن ایگل از فوریه ۲۰۰۵ در سرویس بوده است

کره جنوبی به زودی با KF-21 Boramae خود وارد بازار جت های جنگنده خواهد شد. اما این جنگنده پیشرفته بر اساس KAI T-50 Golden Eagle ساخته شده است – یک جت آموزشی پیشرفته مافوق صوت و هواپیمای جنگی سبک. عقاب طلایی اولین هواپیمای مافوق صوت بومی کره جنوبی بوده و نقش های مختلفی پیدا کرده است.

عقاب طلایی در بازار صادرات محبوبیت خود را نشان داده و توسط اندونزی، عراق، تایلند، فیلیپین، مالزی و لهستان سفارش داده شده است. لهستان بزرگترین سفارش را داشته و ۱۲ فروند FA-50 Block 10 و ۳۶ فروند FA-50PL Block 20 را سفارش داده است. لهستانی‌ها عقاب طلایی را پس از تهاجم روسیه به اوکراین انتخاب کردند تا نیاز فوری خود را برای دریافت سریع جنگنده‌های جدید و جایگزین کردن جنگنده‌های قدیمی خود از جمله MiG-29 و Su-22 ساخت شوروی برطرف کنند.

۲- Embraer EMB 314 Super Tucano

سوپر توکانو از ۲۰۰۳ در سرویس بوده است

Embraer EMB 314 Super Tucano یکی از معدود هواپیماهای رزمی سبکی است که در آمریکای لاتین تولید شده است. A-29 Super Tucano که توسط شرکت بزرگ هوانوردی برزیلی Embraer ساخته شده است، قادر به حمل انواع مختلفی از تسلیحات است و در ۱۶ نیروی هوایی در سراسر جهان مشغول خدمت است. Embraer یک خط تولید در برزیل و یک خط تولید دیگر در ایالات متحده (در همکاری با Sierra Nevada Co) برای مشتریان صادراتی دارد.

Super Tucano به عنوان یک پلتفرم کم هزینه برای محیط های کم خطر در نظر گرفته شده است. این هواپیما می تواند در شرایط بسیار ناهموار با کمترین زیرساخت و پشتیبانی گروهی کار کند. تاکنون بیش از ۲۶۰ فروند سوپر توکانو تولید شده است و ۳۰ فروند از آن ها نیز در برزیل در حال خدمت هستند.

۳- Hongdu JL-8 / Karakorum K-8

هونگدو از سپتامبر ۱۹۹۴ در سرویس بوده است

جنگنده سبک Hongdu JL-8 یک پروژه مشترک بین چین و پاکستان است که توسط شرکت هواپیماسازی نانچانگ چین و مجتمع هوانوردی پاکستان (PAC) طراحی شده است. هونگدو توسط پاکستانی ها Karakorum-8 یا K-8 نامیده می شود. این هواپیما علیرغم اینکه یک پروژه مشترک است، بیشتر یک هواپیمای چینی است و ثابت کرده که یکی از محبوب ترین هواپیماهای نظامی چین برای صادرات است.

هونگدو JL-8 توسط نیروهای هوایی متعددی در آفریقا و نیروهای هوایی کشورهای با مشکل مالی در آسیا مورد استفاده قرار می گیرد. این جنگنده سبک به نیروهای هوایی امکان می دهد تا سطحی از قابلیت های هواپیمای جنگی را با هزینه ای بسیار کمتر داشته باشند. بیش از ۵۰۰ فروند از این جنگنده ساخته شده است، و با خدمت در برخی نیروهای هوایی در اقصی نقاط جهان، توانسته اند حضور در میدان نبرد را تجربه کنند، از جمله جنگ های داخلی سودان و میانمار.

۴- Aermacchi M-346 Master

Aermacchi M-346 از سپتامبر ۲۰۱۵ در سرویس بوده است

هواپیمای ایتالیایی Aermacchi M-346 Master خانواده ای از جت های آموزشی پیشرفته دو موتوره و هواپیماهای رزمی سبک است. این هواپیما در ابتدا به طور مشترک با Yakovlev روسیه (با نام Yak/AEM-130) توسعه یافت، اما Alenia Aermacchi در سال ۲۰۰۰ تصمیم گرفت راه خود را دنبال کند. امروزه، نوع M-346 برای آموزش پیشرفته خلبانان نظامی بهینه شده است و در نیروهای هوایی ایتالیا، سنگاپور، اسرائیل، لهستان، قطر و یونان مورد استفاده قرار می گیرد.

نوع Aermacchi M-346FA نسخه جدیدی از این هواپیما است که توسط لئوناردو طراحی و ساخته شده است. این هواپیما نقش دوگانه رزمی و آموزشی را دارد. لئوناردو ادعا می کند که این هواپیما یک «راه حل تاکتیکی بسیار موثر و کم هزینه برای میدان نبرد مدرن است…». همچنین این شرکت ادعا می کند: «هزینه M-346FA در هر ساعت پرواز ۸۰ درصد کمتر از جنگنده های سنگین تر و گران تر است که برای ماموریت های پشتیبانی هوایی نزدیک استفاده می شوند».

۵- Yakovlev Yak-130

Yak-130 از فوریه ۲۰۱۰ در سرویس بوده است

هواپیمای Yakovlev Yak-130 ‘Mitten’ ساخت روسیه ظاهری مشابه با Aermacchi M-346 دارد. این هواپیما یک جت آموزشی پیشرفته و هواپیمای جنگی سبک دو سرنشینه است که برای انجام وظایف تهاجمی سبک و شناسایی و حمل بار رزمی ۲۹۹۴ کیلوگرمی در نظر گرفته شده است. این هواپیما دارای ۹ نقطه سخت اتصال برای غلاف های موشک، موشک های هوا به سطح، مسلسل ها و بمب های هدایت شونده یا غیر هدایت شونده است.

برخی رسانه ها گزارش داده اند که ایران در سال ۲۰۲۳ تعداد نامشخصی یاک-۱۳۰ را از روسیه دریافت کرده است. یاک-۱۳۰ در نیروی هوایی روسیه نیز در حال خدمت است و به تعدادی دیگر از کشورها از جمله الجزایر، بنگلادش، بلاروس، لائوس، میانمار و ویتنام صادر شده است.