محققان در پژوهش اخیر خود، منشأ مشهورترین سنگ فضایی تاریخ را شناسایی کردهاند. شهاب سنگی که به باور دانشمندان، 66 میلیون سال پیش به زمین برخورد کرده و به انقراض دایناسورها منجر شده است، ظاهراً از نوع کندریتهای کربنی بوده است. این نوع شهاب سنگ که در نواحی بسیار دور از خورشید، فراتر از مدار سیاره مشتری شکل گرفته است، در مقایسه با سایر انواع شهاب سنگها، نادرتر و قدمت بیشتری دارد. شواهد پیشین نیز حاکی از این احتمال بود. برای مثال، در سال 2016، در حین حفاری در دهانه برخوردی این شهاب سنگ در شبه جزیره یوکاتان مکزیک، قطعه کوچکی از یک کندریت کربنی کشف شد.
به گزارش سرویس اخبار نجوم و هوافضا تکنا، اکنون، نتایج مطالعات جدید که در مجله ساینس منتشر شده است، شواهد بیشتری را در تأیید این فرضیه ارائه میدهد. محققان با اندازهگیری دقیق مقادیر فلز روتنیوم در لایههای زمینشناسی مختلف که مربوط به دوره برخورد شهاب سنگ هستند، به این نتیجه رسیدهاند که ترکیب ایزوتوپی این فلز در نمونههای جمعآوری شده با ترکیب ایزوتوپی موجود در کندریتهای کربنی مطابقت کامل دارد.
میناکشی وادوا، دانشمند سیارهای از دانشگاه ایالتی آریزونا، با اشاره به این یافتهها، بر اهمیت این کشف در تأیید مطالعات پیشین تأکید کرده است. وی معتقد است که شواهد موجود به طور قاطع نشان میدهد که شهاب سنگی که به زمین برخورد کرده است، از نوع کندریتهای کربنی بوده است. از آنجا که کندریتهای کربنی تنها بخش کوچکی از اجرام آسمانی برخوردکننده به زمین را تشکیل میدهند، این کشف نشان میدهد که زمین در 66 میلیون سال پیش با رویدادی بسیار نادر مواجه شده است. همچنین، این یافته میتواند به توضیح دلایل مخرب بودن این برخورد کمک کند.
نظریه برخورد یک شهاب سنگ بزرگ به زمین برای نخستین بار توسط دانشمندان لوئیس و والتر آلوارز مطرح شد. آنها با بررسی لایههای رسوبی در سراسر جهان که مربوط به دوره انقراض دایناسورها است، به وجود مقادیر بالای فلز ایریدیم در این لایهها پی بردند. ایریدیوم فلزی است که به ندرت در سنگهای زمین یافت میشود، اما در سنگهای آسمانی فراوان وجود دارد.
مطالعات بعدی نشان داد که علاوه بر ایریدیم، فلز کروم نیز در لایههای مربوط به برخورد شهاب سنگ به مقدار فراوانی وجود دارد. با این حال، به دلیل وجود کروم در پوسته زمین، احتمال آلودگی نمونهها وجود داشت. از این رو، محققان به بررسی فلز روتنیوم پرداختند که به مراتب فراوانی کمتری در سنگهای زمینی دارد و بنابراین، یک نشانگر مطمئنتر برای تشخیص منشأ آسمانی نمونهها محسوب میشود.
نتایج این پژوهش نشان میدهد که کندریتهای کربنی، که بقایای اولیه منظومه شمسی هستند، حاوی مقادیر زیادی آب، کربن و سایر مواد فرار بوده و این مواد در اثر حرارت شدید نزدیک به خورشید تبخیر شده و بنابراین، وجود آنها در کندریتهای کربنی نشان میدهد که این شهاب سنگها در مناطق بسیار دور از خورشید شکل گرفتهاند. برخورد این نوع شهاب سنگها به زمین در میلیاردهای سال اولیه شکلگیری سیاره زمین، نقش مهمی در تأمین آب و مواد آلی مورد نیاز برای پیدایش حیات داشته است.
با این حال، برخورد شهاب سنگ چیکشولوب در مقایسه با برخوردهای اولیه زمین، رویدادی بسیار جدید محسوب میشود. دانشمندان با استفاده از شبیهسازیهای رایانهای به این نتیجه رسیدهاند که کندریتهای کربنی که در کمربند سیارکی بین مریخ و مشتری قرار دارند، تحت تأثیر نیروی گرانشی سیارات بزرگ گاهی اوقات از مدار خود خارج شده و به سمت زمین حرکت میکنند.
source