مهمترین مشکل صنعت لوازم خانگی چیست؟

ساعت 24 – دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، ضمن اشاره به مشکلات و چالش‌های این صنعت، اصلی‌ترین و قدم اول توسعه بخش تولیدی و صادراتی واحدهای صنعتی را تامین مواداولیه دانسته و معتقد است که تا زمانیکه شرایط فعلیِ قطع ارتباط سیستماتیک با جهان و عدم مشارکت صنعت لوازم خانگی در زنجیره جهانی تامین و ارزش ادامه داشته باشد، به توسعه پایدار صنعتی نخواهیم رسید.

به گزارش ایسنا، انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، صبح امروز (چهارشنبه) در نشست خبری خود در آستانه‌ برگزاری بیست و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی لوازم خانگی، ضمن بیان جزئیات این نمایشگاه، به تشریح آخرین وضعیت صنعت لوازم خانگی و چالش‌های این صنعت پرداخت.  

فرشاد براتی- معاون برنامه‌ریزی و اجرایی انجمن صنایع لوازم خانگی ایران- در ابتدای این نشست، اظهار کرد: صنعت لوازم خانگی با اشتغال‌زایی ۳۰۰۰ نفر به‌صورت مستقیم و حدود یک میلیون نفر اشتغال‌زایی غیرمستقیم، دومین صنعت بزرگ و پیشران کشور و همچنین موتور پیشران‌ صنایع بالادستی نظیر پتروشیمی است که عامل موثر برای توانمندسازی اقتصاد بدون نفت، ایجاد ارزش افزوده ۱۵ درصدی، گردش مالی سالانه حدود ۶.۵ میلیارد دلاری و سهم ارزش حدوداً هشت درصدی از کل صادرات کشور، دارای حدود ۶۰۰ واحد فعال در بخش صنعت و متوسط عمق داخلی‌سازی ۶۵ درصدی، ویژگی‌ها و مشخصات دومین صنعت بزرگ کشور یعنی صنعت لوازم خانگی است که علیرغم شرایط تحریمی که از سال ۱۳۹۷ آغاز شد و منجر به اتمسفر شرایط تحریمی و خروج برندهای خارجی شد، نه تنها تولید کمی خود را حفظ کرده که با رشد بالا به کار خود ادامه داده است.

وی افزود: طی یکساله ۱۴۰۲، حدود ۱۸ میلیون و ۷۰۰ هزار دستگاه لوازم خانگی که آمار بسیار ارزشمند و بی‌بدیلی است و قابل مقایسه با یک دهه گذشته نیست، توسط تولیدکنندگان متخصص ایرانی در دو طیف محصول سازان و قطعه‌سازان ثبت شده است. این‌ها ویژگی صنعتی است که حدود ۸۵ درصد سهم بازار آن، عضو انجمن ملی صنایع لوازم خانگی با قدمت ۴۳ ساله ذیل اتاق بازرگانی ایران است.  

این عضو انجمن صنایع لوازم خانگی با بیان اینکه امسال نیز طبق روال ۲۳ ساله گذشته تاکنون که بزرگترین رویداد سالانه لوازم خانگی را در قالب نمایشگاه بین‌المللی لوازم خانگی به عنوان بزرگترین نمایشگاه صنعتی‌ و دارای مخاطب مردمی برگزار کرده، امسال نیز بیست و چهارمین دوره این نمایشگاه برگزار خواهد شد.

براتی اعلام کرد: هامکس ۱۴۰۳، از جمعه هفته آینده، ۱۹ لغایت ۲۲ مرداد ماه در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران در فضایی به وسعت بالغ بر ۲۲ هزار و ۵۰۰ متر مربع، میزبان گروه‌های کالایی لوازم خانگی بزرگ (حجیم)، لوازم خانگی کوچک، صوتی و تصویری، سرمایشی و گرمایشی، اجزا و قطعات و همچنین برودتی و تهویه در ۱۳ سالن خواهیم بود. همچنین دو رویداد محتوایی در خلال این نمایشگاه برگزار خواهد شد. ضمن اینکه شرکت‌ها آخرین محصولات خود را در قالب محصولات، خدمات و فرآیندها را رونمایی خواهند کرد.

وی ضمن اشاره به شبهاتی که اخیرا در برخی رسانه‌ها درخصوص برگزاری‌هامکس ۱۴۰۳، مطرح شده، تصریح کرد: پرواضح است که بر طبق ضوابط، نمایشگاه‌های بین‌المللی تحت مجوز سازمان توسعه تجارت و با نظارت شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی برگزار می‌شود.

معاون برنامه‌ریزی و اجرایی انجمن صنایع لوازم خانگی ایران در پایان صحبت‌های خود به شعار نمایشگاه بین‌المللی لوازم خانگی امسال اشاره کرده و گفت: شعارِ محوری بیست و چهارمین نمایشگاه امسال (هامکس ۱۴۰۳) “برای مردم، برای ایران” در نظر گرفته شده تا بازگوکننده و نشان‌دهنده توانمندی صنعت مردمی لوازم خانگی ایران در تولیدات مختلف در گروه‌های کالایی مختلف مذکور باشد.

سیاست قیمت‌گذاری دستوری منطقی نیست

در ادامه‌ این نشست، عباس‌هاشمی- دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی ایران- اظهار کرد: حجم گردش مالی بازار لوازم خانگی در دنیا ۶۰۰ میلیارد دلار است که بطور متوسط رشد پنج درصدی برایش پیش‌بینی و تاکنون انجام شده است؛ در ایران، حدود ۶.۵ میلیارد دلار، گردش نقدینگی بازار لوازم خانگی است و رشد سالانه بسته به شرایط کشور، در برخی گروه‌های کالایی از پنج-شش درصد تا ۲۰ درصد ادامه دارد.

وی تصریح کرد: سهم صنعت ۱۳ درصد از GDP کشور و سهم صنعت لوازم خانگی ۱.۴ درصد از سهم GDP کشور است. متاسفانه باتوجه به سهمی که دارد؛ از سوی دیگر سهم مالیاتی که صنعت لوازم خانگی پرداخت می‌کند، ۶۸ درصد از مالیات کل کشور است؛ این سهم ۱۳ درصدی GDP و سهم ۶۸ درصدی مالیاتی، تناسب ندارد؛ تدوام این شرایط سبب خواهد شد که این صنعت روز به روز نحیف‌تر شود.

این عضو انجمن صنایع لوازم خانگی ادامه داد: در برنامه توسعه هفتم، هشت درصد رشد اقتصادی و ۸.۵ درصد رشد صنعت پیش‌بینی شده است. در حال حاضر رشد صنعت تقریبا محقق شده اما رشد اقتصادی، فعلا پایین‌تر از درصد پیش‌بینی شده است. از سوی دیگر رشد صنعت لوازم خانگی به لحاظ ارزش افزوده صنعتی کشور، رشد ۱.۴ درصدی را دارد.  

دبیر انجمن لوازم خانگی ایران در تشریح مشکلات این صنعت، گفت: در وهله‌ اول می‌توان به تامین مواد اولیه اشاره کرد. تامین مواداولیه در کشور ما باتوجه به سازوکار بورس کالا، یکی از معضلاتی است که هم در بخش فولاد، مس و پتروشیمی، تامین به حد کافی نیست و از سوی دیگر با قیمت‌های مناسب به دست‌ تولیدکننده نمی‌رسد که علت آن به دلیل عرضه ناکافی یا سازوکار قیمت‌گذاری در بورس است؛ بنابراین نیاز است که به شکل جدی به این موضوع پرداخته و اصلاح شود. تامین مواداولیه، اصلی‌ترین و قدم اول برای توسعه بخش تولیدی، صادرات و توسعه واحدهای صنعتی است.

هاشمی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه قیمت‌گذاری دستوری یا به عبارتی اعمال سیاست‌های سرکوب قیمتی در کشور وجود داشت، انجمن لوازم خانگی و دیگر واحدهای صنعتی بسیار به این موضوع پرداخته‌اند و با ستاد تنظیم بازار، وزارت صمت و سازمان حمایت، جلسات مختلف صورت گرفته و با دلایل منطقی اعتراض خود را اعلام کرده‌اند که این سیاست قیمت‌گذاری دستوری، با توجه به اینکه مواداولیه با نرخ آزاد به دست تولیدکننده می‌رسد، منطقی نیست؛ اما خوشبختانه امروز خبری شنیده شد که گویا قرار است، قیمت‌گذاری را بیشتر محدود به کالاهای اساسی کنند و برای سایر گروه‌ها برداشته شود.  

وی افزود: به عنوان یک کارشناس، بزرگترین مشکل صنعت کشور بصورت عام و بصورت خاص در صنعت لوازم خانگی، در حقیقت قطع ارتباط سیستماتیک ما با جهان و عدم مشارکت صنعت لوازم خانگی در زنجیره جهانی تامین و ارزش است. بایستی جایگاه ما مشخص شود؛ این موضوع را بارها اعلام کرده‌ایم و تاکید داریم که تا این اتفاق‌ها نیفتد، به توسعه پایدار صنعتی که قطعا صادرات پایدار را هم به‌دنبال خواهد داشت، نخواهیم رسید.

این عضو انجمن صنایع لوازم خانگی تصریح کرد: سایر مسائل نیز مربوط به شرایط داخلی است و شامل تکانه‌های بیرونی نمی‌شود که از جمله‌ آن‌ها، بحث مشکلات در تامین نقدینگی پایدار، استمرار تامین مواداولیه، سازوکار بورس و… است که بایستی به آن‌ها پرداخت. بطور مثال در تامین پایدار مواداولیه، بارها شده که توانستیم بصورت اعتباری مواداولیه را از صنایع بالادستی برای واحدهای صنعتی پایین‌دستی مهیا و تامین کنیم، LC داخلی اتفاق بیفتد که کاملا شفاف و خارج از هرگونه رانت است. عمدتا هم تاکید بر این است که بایستی در زنجیره جهانی قرار بگیریم. انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، به عنوان بزرگترین انجمن صنعت لوازم خانگی کشور و تنها انجمن ملی این صنعت، با اعتقاد براینکه بایستی پلتفرم پیوستن به زنجیره جهانی را آماده کنیم، دیدارهای بسیاری با طرف‌های خارجی داشتیم. اخیرا گروه بسیار خوبی از کشور چین به ایران آمدند.  

توافق با چینی‌ها برای ایجاد یک مرکز مشترک

هاشمی ادامه داد: حلقه‌هایی که صنعت لوازم خانگی ایران در آن دچار مشکل است را با طرف چینی مطرح کردیم و توافق‌های بسیار خوبی هم صورت گرفت. بطور مثال در حوزه‌های تحقیق و توسعه و ایجاد یک مرکز مشترک در این راستا برای صنعت لوازم خانگی با بخش چینی (که متخصص در این حوزه هستند) به توافق رسیدیم که ایجاد شود. همچنین بحث طراحی محصول و نوآوری نیز هست که مشارکت خواهیم داشت. در بحث شبکه و زنجیره تامین قطعات با طرف چینی را بصورت جدی پیگیری کردیم که صرفا هم بصورت واردات نباشد؛ چراکه اعتقاد ما بر این است که صنعت قطعه‌سازی، موتور محرکه‌ توسعه صنعت کشور است؛ بنابراین شبکه تامین قطعات و تهیه استانداردهای لازمه این قطعات را در برنامه داریم. محور آخر توافقات نیز، در زمینه بازاریابی است.

وی متذکر شد: می‌دانیم که کشور چین در حوزه بازاریابی سهم بازاریابی بسیاری در دنیا دارد و کشوری در دنیا نیست که در آن محصولات چینی (چه در زمینه لوازم خانگی و چه در دیگر صنایع) وجود نداشته باشد و کشوری نیست که چین در آن سرمایه‌گذاری نکرده باشد؛ بنابراین ما بابد در بخش بازاریابی و فروش، با طرف چینی‌ همکاری داشته باشیم.

شرکت‌ها نمایشگاه لوازم خانگی را تحریم نکرده‌اند

دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی ایران در ادامه، به موضوعات مطرح شده توسط یکی از رسانه‌ها در خصوص تحریم شرکت‌ها برای حضور در نمایشگاه لوازم‌ خانگی پیش‌رو، ضمن تکذیب تمام موارد مطروحه تصریح کرد: گفته شده است که علت تحریم این شرکت‌ها برای حضور در نمایشگاه، به سبب عدم حضور طرف‌های خارجی، عدم شفافیت در نحوه واگذاری نمایشگاه توسط وزارت صمت، دریافت مبالغ هنگفت برای اختصاص غرفه در سالن ۳۸A و حضور برندهای متفرقه همچون ظروف، کارد و چنگال، ظروف پلاستیکی در کنار تولیدکنندگان لوازم خانگی بوده است؛ به صراحت بنده اعلام می‌کنم که هیچیک از این موارد صحت ندارد؛ چراکه به ترتیب طبق مقررات برگزاری نمایشگاه‌ها، خضور سه هیات تجاری ضروری است؛ در نمایشگاه صنعت لوازم خانگی امسال، میزبان ۳۰ هیات تجاری از ۳۰ کشور دنیا هستیم که در این نمایشگاه حضور دارند.  

هاشمی ادامه داد: در موضوع عدم شفافیت در واگذاری توسط وزارت صمت نیز، همانطور که اشاره شد مجوز برگزاری نمایشگاه‌ها توسط سازمان توسعه تجارت صادر شده و هیچ شبه و عدم شفافیتی در آن وجود ندارد. در موضوع سوم (پرداخت مبالغ هنگفت) باز هم بنابر دستورالعمل سازمان توسعه تجارت، تعرفه‌ها را خود سازمان مشخص می‌کند و در اینجا هم شبه‌ای وجود ندارد؛ ۲۲ هزار و ۶۹۰ مترمربع فضای نمایشگاهی در ۱۳ سالن در اختیار بیش از ۳۰۰ شرکت و واحد تولیدی حاضر در نمایشگاه است. در نهایت هم موضوع ظروف پلاستیکی و برندهای متفرقه مطرح که ابتدای صحبت‌ها اشاره کردیم چه گروه‌های کالایی (لوازم خانگی بزرگ و کوچک، صوتی و تصویری، سرمایشی و برودتی و…) حضور دارند. براین اساس ادعاهای مطروحه همگی کذب است؛ اینکه برخی شرکت‌ها در این نمایشگاه حضور ندارند، به سبب سیاست‌ها وپروتکل‌های خود شرکت بوده و موضوعات نظیر تحریم‌ها، به هیچ عنوان مطرح نیست و اصلا کلمه “تحریم” درست نیست.