از زمانی که فضاپیمای جونو در سال ۲۰۱۶ به مدار مشتری رسید، تصاویر و داده‌هایی غنی از بزرگ‌ترین سیاره منظومه شمسی و قمرهای بسیار آن تهیه کرده است. حالا به‌تازگی جونو تصاویر جدید خارق‌العاده‌ای از قمر آیو (Io) به مجموعه خود اضافه کرده است.

آیو از لحاظ آتشفشانی فعال‌ترین جسم منظومه شمسی است. جونو در تاریخ ۱۵ اکتبر (۲۳ مهر) از فاصله ۱۱٬۵۰۰ کیلوکتری سطح این قمر عبور کرد. این تصاویر جدید جزییات جدیدی را از قطب شمال آیو آشکار می‌کنند. در این قطب، کوه‌هایی غیرآتشفشانی با ارتفاع ۶٬۷۰۰ متر وجود دارند.

به علاوه، فضاپیمای جونو تصاویری از سطح آتشین قمر آیو تهیه کرده است که صدها آتشفشان و میدان‌های جاری گدازه را نشان می‌دهد. این ماهواره در حقیقت دو ستون دود آتشفشانی فعال را نیز ثبت کرده.

ناسا این تصاویر را بهترین تصاویر آیو در ۲۰ سال اخیر می‌داند؛ از زمانی که فضاپیمای افسانه‌ای گالیله اولین تصوایر نزدیک را از آیو به زمین ارسال کرد. ناسا یکی از این تصاویر را در یک پست شبکه اجتماعی ایکس به‌اشتراک گذاشته است.

تصویر جونو از قمر آیو
Image credit: NASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Ted Stryk
تصویر جونو از قمر آیو
دو تصویر فضاپیمای جونو از آیو. در تصویر پایین می‌توان مشتری را نیز در قاب دید.
Image credit: NASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Kevin M. Gill

قلمرو آتشین آیو

آیو پنجمین قمر نزدیک به مشتری و از ماه بزرگ‌تر است. این قمر رنگارنگ و زخم‌وزیلی میان کشش گرانشی قوی مشتری و قمرهای اروپا و گانیمد گرفتار شده است. این اندرکنش‌های گرانشی داخل این قمر را گرم کرده و آتشفشان‌های فراوان آن را ایجاد کرده است.

طبق گفته ناسا، جونو در ماه‌های دسامبر و فوریه پیش رو باز هم از کنار قمر آیو عبور خواهد کرد. یعنی می‌توانیم منتظر تصاویر و جزییات تازه‌تری در آینده نزدیک بمانیم. چرا که تنها یک گذر برای ثبت تمام شگفتی‌های این قمر کافی نیست.

با مشاهده آیو در عبورهای متوالی، می‌توانیم تنوع آتشفشان‌های این قمر را ببینیم. خواهیم فهمید که آن‌ها در چه فواصل زمانی‌ای فوران می‌کنند، چقدر نور و گرما دارند، متعلق به گروه‌های آتشفشانی هستند یا نه، و شکل جریان‌های گدازه آن تغییر می‌کند یا نه.


source